Sinds zaterdag 2 maart 2024 is het kasteel van Westmalle, een van de mooiste in de provincie Antwerpen, niet langer in privébezit. De nazaten van barones Jacques van der Straten Waillet overhandigden die zaterdagochtend na de ondertekening van de notariële akte plechtig de grote kasteelsleutel aan burgemeester Sanne Van Looy. Samen met de Stichting Kempens Landschap en de provincie Antwerpen is de gemeente Malle voortaan de nieuwe eigenaar van het landgoed.
Het kasteel van Westmalle behoort samen met dat van ‘s-Gravenwezel en Vorselaar tot de allermooiste historische waterburchten in de provincie. Dat kon iedereen ter plaatse nog eens vaststellen. Het was lange tijd het best bewaarde geheim van Westmalle, dat nu ontsluierd wordt.
Zes generaties
Barones Jacques van der Straten Waillet, geboren als gravin Christiane de Lannoy, overleed in april 2022 op 102-jarige leeftijd. Het kasteel stond nadien bijna twee jaar te koop. Blijkbaar waren er achter de schermen wel al langer gesprekken bezig. Philippe De Backer, directeur van de Stichting Kempens Landschap, vertelde hoe hij een tijd geleden de vernissage bezocht van een nichtje van de barones in het ronde dienstgebouw. “De vertrouwensband werd toen al gelegd”, zegt hij. Volgens baron Georges van der Straten Waillet en zijn zus, barones Sabine van der Straten Waillet, twee van de aanwezige kinderen die samen met enkele kleinkinderen de verkoopakte mee ondertekenden, was de familie vragende partij. “Wij wilden liefst dat het kasteel in handen van een openbaar bestuur kwam. Voor de toekomst leek ons dat het beste”, aldus Georges. “De laatste 146 jaar, zes generaties lang, was dit landgoed in ons familiebezit. Nu gaat het voor het eerst in vijf eeuwen over van privé-eigendom naar openbaar bestuur. Het heeft altijd onze voorkeur weggedragen; ons doel is nu bereikt.”
Publiek toegankelijk
De Stichting Kempens Landschap bezit de nodige expertise om een commerciële invulling te bedenken voor dit historische pand. Hoewel de meeste meubels en schilderijen weggehaald zijn, hangen er toch nog prachtige doeken in Japanse zijde met geborduurde pauwen, vissen en andere vogels in zilverdraad. Ze dateren uit de tijd van de Wereldtentoonstelling in Antwerpen in 1894. Zelfs de plafonds zijn prachtig beschilderd en de oude tegel- en plankenvloeren zijn heuse parels. Het gehele interieur straalt nog veel authenticiteit uit. Het park van dertien hectaren werd ontworpen door dezelfde ontwerper als van het Antwerpse Stadspark. Sinds 1977 zijn zowel het kasteel als het park beschermd.
“Ik heb voor de aankoop van het kasteel meer slapeloze nachten gehad dan voor mijn pasgeboren baby”, bekende burgemeester Sanne Van Looy. “Het was belangrijk om te zien of er voldoende draagvlak bestond bij onze inwoners. Die spraken zich in een referendum met 77 procent zeer duidelijk uit voor de aankoop.” Hetzelfde enthousiasme was ook duidelijk merkbaar op beide bezoekdagen. Voor de eerste op 17 maart waren de 775 tickets al na anderhalf uur uitverkocht. Daarom werd nog een tweede bezoekdag ingelast op 23 maart, waarbij de inwoners van Malle een rondleiding kregen in het kasteel en ook het parkdomein mochten bezoeken. Voor de gemeente Malle is dit al het tweede kasteel in (mede)-eigendom, na het kasteel de Renesse in Oostmalle.