Musea hebben geregeld nood aan vernieuwing. Dat geldt voor gerenommeerde musea, zoals het Koninklijk Museum voor Schone Kunsten in Antwerpen of het Taxandria-museum in Turnhout, maar ook voor kleinere musea, zoals ons Heemkundig Museum Tempelhof. In het verleden werden één of twee kamers van ons museum zowat om de drie jaar opnieuw ingericht. In het voorjaar van 2018 komt er echter een drastischer ingreep: het bestaande Heemkundig Museum Tempelhof sluit zijn deuren en wordt ontmanteld, want dit historische gebouw wordt in de toekomst een onderdeel van het NDC (Nieuwe Dienstverleningscentrum). Een deel van onze museumcollectie zal in dat NDC in een volledig nieuw kader worden opgesteld. Meer informatie over het NDC leest u op de website van de gemeente Beerse: www.beerse.be/nieuwdienstverlenings-centrum.
De opening van het museum in mei 1987 ging met grootse feestelijkheden, vuurwerk en een overrompeling van bezoekers gepaard. Zat Beerse misschien te wachten op een heemkundig museum? Ja natuurlijk, net zoals dat in Rijkevorsel, Oud-Turnhout, Arendonk en een aantal andere plaatsen in de Kempen het geval was. In de zogenaamde ‘gouden jaren 60’ hadden we oude gebouwen gesloopt en gebruiksvoorwerpen massaal weggegooid. In de jaren 70 kwam het besef dat niemand nog oog had voor het plaatselijke erfgoed en werden overal heemkundige kringen opgericht om die teloorgang tegen te houden. Met wat er nog gered kon worden, werden in de jaren 80 diverse heemkundige musea ingericht.
Het Heemkundig Museum Tempelhof werd een dynamisch museum, dat regelmatig van aanschijn veranderde. Zo kregen we op de zolder in 1989 een evocatie te zien van de Kempense fauna en flora en in 1991 van de Kapellekensmarkt. De afdeling steenbakkerij en een museumcafé kregen een onderkomen in het gerenoveerde Koetshuis in 1994. Op de eerste verdieping van het Tempelhof werden landbouwmaterialen en ambachten voorgesteld in 1995, klederdracht van de burgerij in 1997, feestkleding in 1999, geboorte en doopsel in 2004, speelgoed in 2008, hoeden, petten en mutsen in 2011 en ‘de jaren 60’ in 2014. Een rariteitenkabinet en de inrichting van een ‘verkleedzolder’ behoorden ook tot de recente initiatieven.
Dankzij die regelmatige vernieuwingen kwam het publiek uit de eigen gemeente, maar ook van daarbuiten herhaaldelijk op bezoek. Sterke punten waren de gratis toegang en bereidheid van de museumgidsen om groepen op alle mogelijke dagen te ontvangen en gratis rond te leiden. Sinds de opening van het museum in 1987 telden we bijna 40.000 bezoekers, dat zijn er gemiddeld ruim 1300 per jaar. Onze gidsen trakteerden hen op boeiende verhalen over het werk in de steenbakkerijen. Schoolkinderen verbaasden zich over het meubilair en de authentieke lesmaterialen in het oude klasje en poseerden trots met een aftandse of nieuwe brandweerhelm op het hoofd.
Met heel veel voldoening kijken wij dan ook terug op dertig jaar Heemkundig Museum Tempelhof. Met heel veel dank aan de talloze vrijwilligers, medewerkers, bestuursleden en gidsen die dit 30 jaar lang hebben mogelijk gemaakt. Tegelijk beseffen we dat het tijd wordt om een geheel nieuwe visie op het ontsluiten van heemkundig erfgoed te ontwikkelen. De bouw van het Nieuwe Dienstverleningscentrum (NDC) in het park van Tempelhof geeft ons de gelegenheid om die visie te ontwikkelen en ons erfgoed voortaan in een modern kader en met hedendaagse tentoonstellingstechnieken te presenteren. Ook de kunstwerken van het Jan Vaertenmuseum zullen in het NDC een plaats krijgen. En ons Documentatiecentrum zal op termijn in de nieuwe bibliotheek worden geïntegreerd en op die manier een veel ruimer publiek kunnen bereiken.
Omdat het park Tempelhof binnenkort een bouwwerf wordt, zijn we in december 2017 begonnen met het leegmaken van ons museum. Een deel daarvan zal op andere plaatsen worden tentoongesteld. Voor het tijdelijk opslaan van de rest van de collecties zijn we nog steeds op zoek naar geschikte locaties. Omwille van plaatsgebrek kunnen we voorlopig dus ook geen nieuwe schenkingen meer aan onze museumcollectie en -reserves toevoegen, tenzij het om zeer waardevol historisch erfgoed gaat, dat we zeker willen bewaren. Waardevolle documenten kunnen we nog wel in ons archief opnemen. Hebt u enkele jaren geduld? Dan kunnen we binnen twee jaar ons geliefd materieel erfgoed weer uitpakken en in een nieuw en modern kader presenteren. Wij kijken er samen met u al naar uit!