De oorlog in muziek en keuken

In zijn zeer afwisselende voorstelling ‘De oorlog in muziek en keuken’ brengt Eddie Niesten een heel sfeervolle en originele evocatie van de periode van de mobilisatie, de Tweede Wereldoorlog en de bevrijding in de periode 1939- 1945. Zijn totaalprogramma bevat een mix van oorlogskeukengeheimen en muziek van toen.

Na een korte situering van het onderwerp beleven wij de eerste reacties op de dreigende oorlog. Het is al volop mobilisatie, met alle problemen voor de soldaten en het thuisfront. Desondanks proberen sommige grote sterren van toen er de moed in te houden, op het lichtzinnige af.

Eenmaal bezet, wordt het allemaal nog grimmiger. De voedselomstandigheden gaan er gevoelig op achteruit, wat de huismoeders tot ware, zij het lange tijd niet erkende heldendaden aanzet. Daardoor houden zij het thuisfront en de samenleving recht. De muziek drukt niet zelden die hachelijke en tragische omstandigheden uit. Tegelijkertijd zorgt die ook voor enkele plezierige noten en wordt ze zelfs een instrument van het verzet tegen de bezetter. Zelfs al langer bestaande, onschuldige liedjes blijken ineens verzetsnummers te zijn! En zo brengen de getuigenissen van die oorlogsjaren een verrassende afwisseling van een lach en een traan…

Na vijf lange oorlogsjaren komt eindelijk de bevrijding. Haring heeft tal van landgenoten van de hongersnood gered, maar de oorlog heeft overal diepe wonden geslagen. De muzikanten en zangers van toen doen hun best om die duistere bladzijden om te slaan. Niet altijd gebeurt dat helemaal onschuldig, maar wel met liedjes die evenzeer de tand des tijds zullen doorstaan.

Kortom, wij krijgen een unieke kijk op de laatste grote oorlog zoals die veel minder herdacht wordt bij officiële gelegenheden, maar wel via het oorlogsverhaal van gewone mensen! Eerder kwam dit onderwerp al uitgebreid aan bod in het artikel van Leo Dignef over de “Rantsoenering en ravitaillering tijdens de Tweede Wereldoorlog in Beerse” in jaarboek XVI (1994).

Eddie Niesten

Eddie Niesten (° Maastricht) studeerde talen, communicatie, buitenlandse politiek en marketing aan de universiteiten van Antwerpen, Brussel en Hasselt. Hij was verbonden aan een onderzoekscentrum in Leuven, waar hij vooral de ontwikkeling van voeding door de eeuwen heen bestudeerde. Daarover schreef hij verscheidene boeken en artikelen, zoals De oorlogskeuken, vrouwen aan het thuisfront, Tweemaal oorlog, driemaal honger en De culinaire ziel van Nederland.

Hij geeft lezingen, workshops en opleidingen rond diverse historische thema’s. Ook is hij oprichter van het Centrum voor Eet- en Drinkcultuur, een onderdeel van ‘Het huis van het Goeie Leven’ (www.huisvanhetgoeieleven.be), gevestigd in Tongeren, met onder meer een zeer uitgebreide culinaire bibliotheek.

Hij publiceerde talloze artikelen en deed research voor radio en televisie. Hij verleent regelmatig zijn medewerking aan radioprogramma’s en gaf verschillende interviews voor diverse radiozenders en televisiezenders in België en Nederland.